Sống giữa đời, ai cũng mưu cầu một vài niềm hạnh phúc. Hạnh phúc được xem như là mục tiêu thiết yếu nhất mà loài người nói riêng và vạn loài tồn sinh khác nói chung hướng đến tìm cầu. Hễ nghe đến hai chữ hạnh phúc, tâm trí mình lập tức khởi lên niềm vui thích, dù đó là hạnh phúc to lớn hay nhỏ nhoi. Hạnh phúc thường thể hiện ở hai khía cạnh chính: hạnh phúc vật chất và hạnh phúc tinh thần.
Khi đạt được sự sở hữu về một số vật dụng, sử dụng những lợi tức do chính mình tạo ra, tâm hồn cảm thấy thỏa mãn, đó là hạnh phúc vật chất. Khi tâm lý mình cảm thấy thanh thản, tùy thuộc vào cuộc sống xứng ý, vào môi trường thanh lương, vào những điều kiện xung quanh vừa đủ, dù không hoàn thiện về vật chất, đó là hạnh phúc tinh thần. Hai loại hạnh phúc này đều có giới hạn tồn tại vì cả vật chất và tâm lý đều không có tính vĩnh cửu mà luôn biến chuyển, dao động không ngừng. Tuy nhiên, loại hạnh phúc thứ nhất chóng vánh hơn, bởi sự biến đổi của vật chất xảy ra ở xa sự ý thức của con người hơn là sự biến đổi về tâm lý. Và bên cạnh đó, tâm lý người đặt để, bám víu vào hạnh phúc vật chất nhiều hơn, cho nên khi hạnh phúc ấy mất đi, sự tác hại của nó để lại nhiều hơn.
Dù lớn hay bé, dù xa hay gần, hạnh phúc vẫn được ưa thích và mong cầu hơn là niềm đau khổ. Đó là điều hiển nhiên. Xin gác lại những hạnh phúc xa vời, ngoài tầm tay của con người, bỏ qua những hạnh phúc có thể đạt được nhưng thuộc phạm trù của những bậc siêu phàm xuất chúng. Ở đây, trong phạm vi nhân sinh quan, con người của cuộc sống hiện tại cần có và có thể có một cách dễ dàng, đó là hạnh phúc đơn giản nhưng đủ để đáp ứng một cuộc sống chan hòa với thiên nhiên, tiếp cận với vạn loài và có khả năng đem niềm vui cho tha nhân.
Hạnh phúc đó bao gồm năm yếu tố cơ bản: tuổi thọ, của cải, gia đình hòa thuận, uy tín và sự sáng suốt. Nếu không có tuổi thọ tương đối, thì công danh chưa kịp tạo, tiền tài chưa kịp thấy, sự ấm cúng gia đình chưa trải qua, xã hội chưa cùng sống… Đây không thể gọi là hạnh phúc. Nếu có tuổi thọ cao, tài năng rộng như bể, chí khí ngất trời xanh… mà suốt đời cứ lận đận lao đao, không xu dính túi, thì hạnh phúc tối thiểu chưa từng ghé thăm. Nếu sống lâu cùng tiền tài vật chất đầy đủ, mà ông ăn chả bà ăn nem, vợ không thấy mặt chồng, loan theo công bỏ phụng, con cái một cảnh hai quê, muốn được theo cha thì thiếu vắng tình thương của mẹ, muốn gần bên vòng tay ấp ủ của mẹ thì đoạn đành với sự nghiệp cha giao… Đó dĩ nhiên cũng không phải là hạnh phúc. Nếu những điều vừa nêu có đủ mà thiếu uy tín giữa đời, bạn bè không tin cậy, chòm xóm rẻ khinh, không dám ngẩng cao đầu cùng sống thì tủi nhục biết bao. Nếu công danh có đủ, tiền tài hữu dư, tín nghĩa như son, vợ chồng hảo hợp, nhưng thiếu vắng lý trí, đam mê theo bao điều cám dỗ, thì mọi thứ quý giá kia chỉ trong chớp mắt bọt biển tan mau, sương mai chớp nhoáng. Do đó, năm thứ không thể thiếu một, nó luôn song hành kề cận bên nhau như năm múi trong cùng trái, liên kết khít khao, đổi trao nhựa sống.
Người mưu cầu hạnh phúc, dĩ nhiên phải làm sao cho năm yếu tố này nhất tề hiện diện. Muốn như vậy, chúng ta phải thực hiện năm điều kiện tương ứng như sau:
Tuổi thọ cao đồng nghĩa với thân mạng được bảo đảm, thân mạng chính mình cũng như thân mạng của mọi người mọi loài. Thân mạng là vốn quý nhất. Vì vậy, chúng ta hãy tự nguyện bảo vệ thân mạng của mình một cách cẩn thận. Không tự phá hoại nó bằng những thứ có độc tố. Ta hãy tự nguyện làm người lương thiện, bằng cách lấy lý trí để hóa giải khổ đau, lấy từ tâm để yêu thương tất cả. Hãy tự nguyện không giết hại, cũng không tán thành sự giết hại, không gây chiến tranh, cũng không tán thành chiến tranh.
Muốn có tiền bạc của cải thì phải lao động để tìm ra thành phẩm, phải sản xuất ra lợi tức cho mình và trao đổi với người, bởi vì cuộc sống muốn tiến triển yêu cầu phải có vật cung ứng thì sự sống mới tồn tại. Chúng ta hãy tự mình tạo ra nguồn sống để nuôi thân bằng bàn tay, khối óc và con tim của mình; tự nguyện không trộm cắp, cũng không tán thành sự trộm cắp dưới mọi hình thức. Hãy tự nguyện thực hiện lương thiện bằng cách lấy trí tuệ và thành phẩm của cả vật chất lẫn tinh thần ra làm lợi người, nhằm lành mạnh hóa thế gian, để đem đến hạnh phúc cho cuộc sống hỗ tương này.
Gia đình sum họp, phu xướng phụ tùy cũng như hạnh phúc lứa đôi của những người sắp trưởng thành là điều mà số đông mọi người trong thế gian này đều mong ước. Ai mong ước điều này thì phải tự nguyện bảo vệ hạnh phúc lứa đôi, không sinh tâm ngoại tình, lang chạ nhằm bảo vệ sự nồng ấm cho gia đình, thanh bình cho xã hội và an toàn cho giống nòi. Ta phải tự nguyện làm người lương thiện, không gây khổ đau cho cuộc sống, cũng không tán thành những hành vi đem đến khổ đau cho mọi lứa đôi và mọi gia đình.
Uy tín và sự nể vì của tha nhân bắt nguồn từ những lời nói thường ngày. Lời nói có thể đem đến hạnh phúc hay khổ đau cho chính mình và người khác. Có nhiều kẻ giết người không cần vũ khí mà chỉ bằng một câu nói ngọt ngào hay trù rủa nhưng đánh trúng tâm điểm đau khổ của nạn nhân. Do đó, chúng ta phải tự nguyện không nói những lời cộc cằn, thô lỗ, tục tĩu, mỉa mai, gây chia rẽ, hận thù, mất đoàn kết. Hãy tự nguyện không nói sai sự thật, trừ lúc vị tha; không loan truyền và phê phán những gì mà ta không biết rõ. Loài người cần có ý thức rằng, ngôn ngữ là tài sản chung của mọi người, mỗi dân tộc có một tiếng nói riêng, hãy bảo vệ tiếng nói của mình luôn là ngôn ngữ cao quý, nên dùng lời hay ý đẹp để đi vào cuộc sống. Chúng ta hãy thực tập lời nói dịu dàng chứa đựng tình thương, dùng lời nói nhẹ nhàng, êm ái, thân thương, xây dựng, đoàn kết và hòa hợp nhằm hóa giải những sự hiểu lầm nhau. Hãy thực hiện lời nói chính đáng, nhằm làm trong sáng ngôn từ, lành mạnh hóa xã hội, bảo vệ tiếng nói tốt đẹp cho giống nòi. Trí tuệ là ngọn đuốc soi đường đến chân, thiện, mỹ và là dụng cụ tâm linh tốt nhất để bảo trì hạnh phúc mà chúng ta đã có hoặc đang có. Sự thông minh có thể giải quyết những khúc mắc, khó khăn xảy ra trong tâm hồn hay ngoài cuộc sống. Muốn cho trí tuệ và sự thông minh sáng suốt luôn hiện diện bên mình, thì ta phải luôn luôn giữ gìn sự định tĩnh và trong sáng của tâm hồn. Chúng ta phải nhất quyết không sử dụng ma túy và những độc tố tác hại thân tâm như rượu, thuốc lá, kể cả những sản phẩm có pha chế hóa chất gây ra ung thư và bệnh tật. Đồng thời, chúng ta cũng phải tự nguyện không sử dụng những sản phẩm độc hại tâm hồn như phim ảnh, sách báo, băng từ có nội dung không lành mạnh cho thân tâm, gây chiến tranh, bạo động và đưa đến hận thù. Chúng ta luôn tự hứa với mình rằng chỉ tiêu thụ những sản phẩm bổ ích cho thân tâm, nhằm bảo vệ sức khỏe cho bản thân, an vui cho gia đình, lành mạnh hóa giống nòi, thanh bình cho cuộc sống.
Đó là những điều kiện tất yếu cho một cuộc sống hạnh phúc. Điều kiện này không do ai đặt ra để bắt buộc, mà từ khi lọt lòng mẹ, mỗi con người đã tự nhiên đồng điệu bên mình. Như chiếc xe mới toanh trên mặt đường láng bóng, nếu không vận hành thì xe chẳng bao giờ đến đích. Cũng vậy, mỗi người sinh ra là đã có trái tim, trí não và cả một khối nội lực để thực hành. Môi trường thiên nhiên và đời sống xã hội luôn mở rộng vòng tay để đón tiếng khóc chào đời của chúng ta và cũng mặc nhiên đưa ta thể nhập vào thiên nhiên khi những điều kiện sống không còn. Sống như thế nào, quyền quyết định thuộc về chính chúng ta. Hạnh phúc và khổ đau không ai tự nhiên đem đến cho ta, mà chỉ do chính mình thu hái được từ quá trình gieo trồng hạt giống và chăm bón những chất liệu khác nhau vào mảnh đất tương quan. Hạnh phúc luôn hiện hữu cận kề, sự đạt được một cách dễ dàng hay khó khăn tùy thuộc vào phương pháp của mỗi người. Hạnh phúc không ở đâu xa xôi, mà trong từng phút giây hiện tại và trên mỗi bước chân ta đi; nó luôn mỉm một nụ cười tươi với lời chào mời tha thiết. Đừng bỏ quên nó như kẻ xin ăn lang thang không biết mình có viên ngọc quý trong gói hành trang.
Trăng sáng bên đồi, mây về bên suối, cô bé thôn quê cúi nhìn mình dưới làn nước trong xanh, đôi môi hé một nụ tường vi thiên thu bất tận, em ngẩng đầu chào vầng trăng trong veo, chân bước đi mà không hề lưu dấu vết. Em đi đâu, về đâu? Cần gì đi và đến. Em ở đây và chính tại nơi này, hạnh phúc như giọt châu long lanh, ngất trời rực lửa yêu thương, ôm em vào vòng tay nương náu.
Chốn xưa lưu dấu, trở lại bao giờ!
Khi đạt được sự sở hữu về một số vật dụng, sử dụng những lợi tức do chính mình tạo ra, tâm hồn cảm thấy thỏa mãn, đó là hạnh phúc vật chất. Khi tâm lý mình cảm thấy thanh thản, tùy thuộc vào cuộc sống xứng ý, vào môi trường thanh lương, vào những điều kiện xung quanh vừa đủ, dù không hoàn thiện về vật chất, đó là hạnh phúc tinh thần. Hai loại hạnh phúc này đều có giới hạn tồn tại vì cả vật chất và tâm lý đều không có tính vĩnh cửu mà luôn biến chuyển, dao động không ngừng. Tuy nhiên, loại hạnh phúc thứ nhất chóng vánh hơn, bởi sự biến đổi của vật chất xảy ra ở xa sự ý thức của con người hơn là sự biến đổi về tâm lý. Và bên cạnh đó, tâm lý người đặt để, bám víu vào hạnh phúc vật chất nhiều hơn, cho nên khi hạnh phúc ấy mất đi, sự tác hại của nó để lại nhiều hơn.
Dù lớn hay bé, dù xa hay gần, hạnh phúc vẫn được ưa thích và mong cầu hơn là niềm đau khổ. Đó là điều hiển nhiên. Xin gác lại những hạnh phúc xa vời, ngoài tầm tay của con người, bỏ qua những hạnh phúc có thể đạt được nhưng thuộc phạm trù của những bậc siêu phàm xuất chúng. Ở đây, trong phạm vi nhân sinh quan, con người của cuộc sống hiện tại cần có và có thể có một cách dễ dàng, đó là hạnh phúc đơn giản nhưng đủ để đáp ứng một cuộc sống chan hòa với thiên nhiên, tiếp cận với vạn loài và có khả năng đem niềm vui cho tha nhân.
Hạnh phúc đó bao gồm năm yếu tố cơ bản: tuổi thọ, của cải, gia đình hòa thuận, uy tín và sự sáng suốt. Nếu không có tuổi thọ tương đối, thì công danh chưa kịp tạo, tiền tài chưa kịp thấy, sự ấm cúng gia đình chưa trải qua, xã hội chưa cùng sống… Đây không thể gọi là hạnh phúc. Nếu có tuổi thọ cao, tài năng rộng như bể, chí khí ngất trời xanh… mà suốt đời cứ lận đận lao đao, không xu dính túi, thì hạnh phúc tối thiểu chưa từng ghé thăm. Nếu sống lâu cùng tiền tài vật chất đầy đủ, mà ông ăn chả bà ăn nem, vợ không thấy mặt chồng, loan theo công bỏ phụng, con cái một cảnh hai quê, muốn được theo cha thì thiếu vắng tình thương của mẹ, muốn gần bên vòng tay ấp ủ của mẹ thì đoạn đành với sự nghiệp cha giao… Đó dĩ nhiên cũng không phải là hạnh phúc. Nếu những điều vừa nêu có đủ mà thiếu uy tín giữa đời, bạn bè không tin cậy, chòm xóm rẻ khinh, không dám ngẩng cao đầu cùng sống thì tủi nhục biết bao. Nếu công danh có đủ, tiền tài hữu dư, tín nghĩa như son, vợ chồng hảo hợp, nhưng thiếu vắng lý trí, đam mê theo bao điều cám dỗ, thì mọi thứ quý giá kia chỉ trong chớp mắt bọt biển tan mau, sương mai chớp nhoáng. Do đó, năm thứ không thể thiếu một, nó luôn song hành kề cận bên nhau như năm múi trong cùng trái, liên kết khít khao, đổi trao nhựa sống.
Người mưu cầu hạnh phúc, dĩ nhiên phải làm sao cho năm yếu tố này nhất tề hiện diện. Muốn như vậy, chúng ta phải thực hiện năm điều kiện tương ứng như sau:
Tuổi thọ cao đồng nghĩa với thân mạng được bảo đảm, thân mạng chính mình cũng như thân mạng của mọi người mọi loài. Thân mạng là vốn quý nhất. Vì vậy, chúng ta hãy tự nguyện bảo vệ thân mạng của mình một cách cẩn thận. Không tự phá hoại nó bằng những thứ có độc tố. Ta hãy tự nguyện làm người lương thiện, bằng cách lấy lý trí để hóa giải khổ đau, lấy từ tâm để yêu thương tất cả. Hãy tự nguyện không giết hại, cũng không tán thành sự giết hại, không gây chiến tranh, cũng không tán thành chiến tranh.
Muốn có tiền bạc của cải thì phải lao động để tìm ra thành phẩm, phải sản xuất ra lợi tức cho mình và trao đổi với người, bởi vì cuộc sống muốn tiến triển yêu cầu phải có vật cung ứng thì sự sống mới tồn tại. Chúng ta hãy tự mình tạo ra nguồn sống để nuôi thân bằng bàn tay, khối óc và con tim của mình; tự nguyện không trộm cắp, cũng không tán thành sự trộm cắp dưới mọi hình thức. Hãy tự nguyện thực hiện lương thiện bằng cách lấy trí tuệ và thành phẩm của cả vật chất lẫn tinh thần ra làm lợi người, nhằm lành mạnh hóa thế gian, để đem đến hạnh phúc cho cuộc sống hỗ tương này.
Gia đình sum họp, phu xướng phụ tùy cũng như hạnh phúc lứa đôi của những người sắp trưởng thành là điều mà số đông mọi người trong thế gian này đều mong ước. Ai mong ước điều này thì phải tự nguyện bảo vệ hạnh phúc lứa đôi, không sinh tâm ngoại tình, lang chạ nhằm bảo vệ sự nồng ấm cho gia đình, thanh bình cho xã hội và an toàn cho giống nòi. Ta phải tự nguyện làm người lương thiện, không gây khổ đau cho cuộc sống, cũng không tán thành những hành vi đem đến khổ đau cho mọi lứa đôi và mọi gia đình.
Uy tín và sự nể vì của tha nhân bắt nguồn từ những lời nói thường ngày. Lời nói có thể đem đến hạnh phúc hay khổ đau cho chính mình và người khác. Có nhiều kẻ giết người không cần vũ khí mà chỉ bằng một câu nói ngọt ngào hay trù rủa nhưng đánh trúng tâm điểm đau khổ của nạn nhân. Do đó, chúng ta phải tự nguyện không nói những lời cộc cằn, thô lỗ, tục tĩu, mỉa mai, gây chia rẽ, hận thù, mất đoàn kết. Hãy tự nguyện không nói sai sự thật, trừ lúc vị tha; không loan truyền và phê phán những gì mà ta không biết rõ. Loài người cần có ý thức rằng, ngôn ngữ là tài sản chung của mọi người, mỗi dân tộc có một tiếng nói riêng, hãy bảo vệ tiếng nói của mình luôn là ngôn ngữ cao quý, nên dùng lời hay ý đẹp để đi vào cuộc sống. Chúng ta hãy thực tập lời nói dịu dàng chứa đựng tình thương, dùng lời nói nhẹ nhàng, êm ái, thân thương, xây dựng, đoàn kết và hòa hợp nhằm hóa giải những sự hiểu lầm nhau. Hãy thực hiện lời nói chính đáng, nhằm làm trong sáng ngôn từ, lành mạnh hóa xã hội, bảo vệ tiếng nói tốt đẹp cho giống nòi. Trí tuệ là ngọn đuốc soi đường đến chân, thiện, mỹ và là dụng cụ tâm linh tốt nhất để bảo trì hạnh phúc mà chúng ta đã có hoặc đang có. Sự thông minh có thể giải quyết những khúc mắc, khó khăn xảy ra trong tâm hồn hay ngoài cuộc sống. Muốn cho trí tuệ và sự thông minh sáng suốt luôn hiện diện bên mình, thì ta phải luôn luôn giữ gìn sự định tĩnh và trong sáng của tâm hồn. Chúng ta phải nhất quyết không sử dụng ma túy và những độc tố tác hại thân tâm như rượu, thuốc lá, kể cả những sản phẩm có pha chế hóa chất gây ra ung thư và bệnh tật. Đồng thời, chúng ta cũng phải tự nguyện không sử dụng những sản phẩm độc hại tâm hồn như phim ảnh, sách báo, băng từ có nội dung không lành mạnh cho thân tâm, gây chiến tranh, bạo động và đưa đến hận thù. Chúng ta luôn tự hứa với mình rằng chỉ tiêu thụ những sản phẩm bổ ích cho thân tâm, nhằm bảo vệ sức khỏe cho bản thân, an vui cho gia đình, lành mạnh hóa giống nòi, thanh bình cho cuộc sống.
Đó là những điều kiện tất yếu cho một cuộc sống hạnh phúc. Điều kiện này không do ai đặt ra để bắt buộc, mà từ khi lọt lòng mẹ, mỗi con người đã tự nhiên đồng điệu bên mình. Như chiếc xe mới toanh trên mặt đường láng bóng, nếu không vận hành thì xe chẳng bao giờ đến đích. Cũng vậy, mỗi người sinh ra là đã có trái tim, trí não và cả một khối nội lực để thực hành. Môi trường thiên nhiên và đời sống xã hội luôn mở rộng vòng tay để đón tiếng khóc chào đời của chúng ta và cũng mặc nhiên đưa ta thể nhập vào thiên nhiên khi những điều kiện sống không còn. Sống như thế nào, quyền quyết định thuộc về chính chúng ta. Hạnh phúc và khổ đau không ai tự nhiên đem đến cho ta, mà chỉ do chính mình thu hái được từ quá trình gieo trồng hạt giống và chăm bón những chất liệu khác nhau vào mảnh đất tương quan. Hạnh phúc luôn hiện hữu cận kề, sự đạt được một cách dễ dàng hay khó khăn tùy thuộc vào phương pháp của mỗi người. Hạnh phúc không ở đâu xa xôi, mà trong từng phút giây hiện tại và trên mỗi bước chân ta đi; nó luôn mỉm một nụ cười tươi với lời chào mời tha thiết. Đừng bỏ quên nó như kẻ xin ăn lang thang không biết mình có viên ngọc quý trong gói hành trang.
Trăng sáng bên đồi, mây về bên suối, cô bé thôn quê cúi nhìn mình dưới làn nước trong xanh, đôi môi hé một nụ tường vi thiên thu bất tận, em ngẩng đầu chào vầng trăng trong veo, chân bước đi mà không hề lưu dấu vết. Em đi đâu, về đâu? Cần gì đi và đến. Em ở đây và chính tại nơi này, hạnh phúc như giọt châu long lanh, ngất trời rực lửa yêu thương, ôm em vào vòng tay nương náu.
Chốn xưa lưu dấu, trở lại bao giờ!
Trích nguồn Trà Thơm
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét